De actuele grote en snelle schommelingen in onze nationale vermogensonbalans hebben een negatieve invloed op de frequentiekwaliteit van continentaal Europa, stelt TenneT. Dit is zichtbaar in het toenemend aantal kwartieren waarop er sprake is van regeltoestand-2.
TenneT is in Nederland verantwoordelijk voor het handhaven van de vermogensbalans op het hoogspanningsnet. Om balans te borgen publiceert zij continu balansinformatie in de vorm van prijzen. Marktspelers met flexibiliteit reageren daarop door vermogen aan te bieden of af te nemen. De snelheid en het volume waarmee ze dat doen heeft een averechts effect.
Enkele maanden geleden heeft TenneT balansverantwoordelijke partijen en aangeslotenen daarom al gevraagd de regelsnelheid van installaties te beperken tot 20 procent van de maximale capaciteit per minuut. Hoewel hier door marktpartijen gehoor aan is gegeven blijkt dat onvoldoende om het probleem op te lossen.
Gevolg hiervan is onder andere de toename van regeltoestand-2. Dit ontstaat als grote partijen vliegensvlug inspelen op het onbalanssignaal van TenneT door bijvoorbeeld een zonnepark of windpark af te schakelen bij negatieve prijzen. Als zo'n handeling te fors en/of door te veel partijen wordt gedaan, dan kan een overschot ineens een tekort worden. En dat werkt volgens TenneT door in de frequentiekwaliteit van continentaal Europa.
TenneT werkt aan een set van lange termijn maatregelen die moeten zorgen voor een verbetering van de balanskwaliteit. Een aanpassing van de Netcode wordt door TenneT in het eerste kwartaal van 2025 daartoe ingediend bij de ACM.
Om het systeem op de korte termijn beheersbaar te houden is besloten de publicatie van onbalansprijzen met 3 minuten te vertragen (naar een totale vertraging van 5 minuten). De verwachting is dat de volatiliteit van reacties hierdoor afneemt. Deze vertraging geldt vooralsnog voor een periode van 6 maanden. Als en zodra dit het gewenste effect heeft zal TenneT deze maatregel geleidelijk terugdraaien. Bovendien zullen in deze periode ook andere acties worden ondernomen om de frequentiekwaliteit te verbeteren. Deze kortetermijnmaatregel gaat in op 3 december 2024.
Verder is TenneT van zins om andere door haar aangeboden producten om de frequentiemarkt te sturen, zoals FCR en aFRR, toegankelijker te maken voor marktspelers.
Dat zullen we gaan zien. De vertraging van de publicatie van onbalansprijzen zal een negatief effect hebben op de te behalen resultaten. Immers, er rest binnen het kwartier een kortere periode om een bijdrage te leveren. Die periode gaat van 13 naar 10 minuten, een verkorting van 23%.
Verwachting is dat de vertraging en de gedragsverandering van spelers zal leiden tot een afnemend aantal regeltoestand-2 situaties. Dat is dan weer positief voor de handelsresultaten. Verwachting is dat dit effect het bovenstaande nadeel volledig zal opheffen. Daarnaast is het gevolg van de vertraging een minder intensief gebruik van de batterij. Uit onze simulaties lijkt het gemiddelde van 1,4 naar 1,0 cycli per dag te gaan.
Overall denken we dat de vertraging van publicatie van onbalansprijzen daarom een beperkte daling van handelsopbrengsten zal hebben.
Daarbij, zoals eerder verteld, is Frank Energie actief bezig met het toegankelijk maken van additionele markten. We zijn nu druk met het verkrijgen van de BSP-licentie. Zo’n ‘Balancing Service Provider’-erkenning wordt door Tennet uitgereikt en stelt ons straks in staat om de thuisbatterij in te zetten op de FCR en/of de aFRR markt.
Daarnaast zijn we in gesprek met lokale netbeheerders om te zien hoe we de thuisbatterij kunnen inzetten als ‘voorkomer’ in plaats van ‘veroorzaker’ van congestie.
Deze initiatieven zullen op korte termijn positief bijdragen aan de business case van de thuisbatterij.